Avondklok 23/24 januari 2021, Dam
door Monique Vermeulen
Avondklok in beeld en geluid
Sinds zaterdag 23 januari is het in Nederland verboden om na negen uur naar buiten te gaan. De avondklok, ‘het verbod op vertoeven in de buitenlucht’, was in middeleeuwse steden de normaalste zaak van de wereld: wanneer de stadspoorten sloten, deden de café’s hun deuren dicht en gingen prostituees huiswaarts. De schutterijen hielden dan de nachtwacht, om erop toe te zien dat iedereen zich aan de regels hield.
Met het opkomst van de moderne stad, de middenstandeconomie en straatverlichting werd de avondklok verleden tijd. Alleen in noodsituaties, zoals bij natuurrampen, epidemieën en oorlogen, kon de oude avondklok door de overheid ingezet worden om de burgers tegen zichzelf te beschermen.
Amsterdam heeft dat middeleeuwse gelaat weer een beetje teruggekregen. Terwijl binnenshuis de lichten branden, zijn de straten lang en leeg, met hier en daar patrouillerende wachters. Natuurlijk kennen we inmiddels de beelden van een leeg Amsterdam, de verstilde pleinen en verlaten wegen, maar het beeld en geluid van Amsterdam na de avondklok is anders dan wat we al kennen uit de eerste golf.
Ditmaal zijn bijvoorbeeld ook de snelwegen ’s avonds helemaal leeg, waardoor ook de rest van de stad stiller wordt. De geluiden die dan nog wel te horen zijn, komen des te harder binnen: gierende lege trams, rondgalmende telefoongesprekken, knetterende brommers, blaffende honden, een fietsketting die duidelijk een smeerbeurt nodig heeft, je eigen ademhaling in een verder doodstille stad.
Voor het Amsterdam Museum probeerde Monique Vermeulen deze wonderlijke tijd vast te leggen in beeld en geluid. Wanneer de krioelende mensenmassa zich tussen half negen en negen uur een weg naar huis heeft gebaand, gaat zij de straat op. Daarnaast ging ze in de collectie en op het internet op zoek naar confronterende verhalen, creatieve reacties en burgerlijke ongehoorzaamheid. De resultaten zijn verzameld in deze zaal.
Deze zaal is gecureerd door:
Monique Vermeulen
Avondklokje
Sorteren op:
Onze
partners
