Corona in de Stad

Lezen in een (on) rustige tijd ?

Niemand kijkt verbaasd op als ik stel dat sinds 16 maart ons leven in Nederland compleet op zijn kop is gezet door dat vermaledijde woord. Dagelijks leef ik mee met de mensen die ziek zijn, tel het aantal overleden mensen, denk aan de zorgverleners, denk aan degenen wiens werk in één keer is weggevallen, aan de mensen die geen bezoek meer ontvangen, aan …noem maar op. Over lezen schrijven is dan nogal futiel.

Honger naar woorden ?

Toch is de honger naar tekst, boeken, tijdschriften, kranten, op papier en digitaal, gigantisch. Boekhandels doen het goed, online en in het echt. Bibliotheken zijn gesloten, dat wat zo vanzelfsprekend was, naar binnen lopen, een tijdschrift lezen, met je (klein) kinderen boeken uitzoeken, zelf ‘langs de kasten’ snuffelen-het is nog steeds onmogelijk.

De OBAheeft naast talloze online activiteiten ook een thuisbezorgservice voor 67+-ers in het leven geroepen. Een uitkomst voor velen aan huis gebonden mensen om een tasje boeken geleverd te kregen door een medewerker van de OBA die door en wind is gefietst. Zelf maakte ik een afspraak om mijn boek, een heerlijk boek van Benjo Maso over de nederlandse inbreng in de Tour de France tot 1965 in handen te krijgen.

Lezen als huiswerk?

We hebben veel meer tijd om te lezen, roept men overal. Is dat zo? Veel mensen zijn natuurlijk thuis, maar hebben zoveel aan hun hoofd dat lezen nou niet hun eerste behoefte is, stel ik me zo voor. Heb je wèl tijd, tipt men boeken die je wellicht inzicht kunnen geven in hoe men met eerdere, misschien vergelijkbare crises omging. Keer op keer raadt men De pest, Albert Camus (1948) aan. Dat is een indringend boek, een aanrader. Maar nù voelt dat toch als ‘huiswerk’.

Digitaal valt te genieten van de Decamerone van Boccaccio, uit de 14^e eeuw, waarin tijdens de grote pestepidemie in quarantaine zittende mensen elkaar verhalen vertellen om zo de tijd te doden. Topacteurs als Ramsey Nasr en Hadewych Minis lezen dagelijks een episode voor. Die verhalen zijn vaak heel geestig, zo herinner ik mij uit de film van Pasolini uit de jaren ‘70. Superieur tijdverdrijf. Simon Vestdijk die zijn wortels òòk in Amsterdam heeft liggen, schreef trouwens ook prachtig over de pest-ja, over zoiets verschrikkelijks als de pest die 1/3 van de Europese bevolking uitroeide, kun je prachtig schrijven.

Christine Otten, energieke schrijfster uit Tuindorp Oostzaan, pakt het net wat anders aan. Ze organiseert wekelijks een Facebookbijeenkomst waarbij ze voorleest en ingaat op live gestelde vragen over haar werk. Geweldig!

Gewoon blijven lezen?

Dat raad ik zeker aan! Blijf zo goed en kwaad als het kan lezen en ook fysiek als digitaal voorlezen aan uw kinderen en misschien ouderen die in hun verzorgingshuis naar vertier hunkeren.

Ik zou me niet druk maken over wat u moet lezen. Ik ga u geen tips geven zoals ik zou doen als de vakantie voor de deur staat, want we hebben geen vakantie. Jan Cremer-op 20 april werd deze eeuwige rebel 80 jaar, zei het heel treffend in een gesprek met Frits Spits in De Taalstaat: ‘We zitten in een cel, maar de deur staat open’. Klik bijvoorbeeld Welk Boek Nu? verrassende fictie voor enthousiaste lezers  aan en u wordt overstelpt met tips (voor de verrassingstas of boekhandel). Of sluit u aan bij een van de vele lezersgroepen op Facebook: zelf zit ik bij #boekperweek. Hebban, Goodreads en LibraryThing helpen u ook verder.

Zelf lees ik, omdat een aantal vrijwillige werkzaamheden zijn weggevallen, meer dan voorheen. Ik wil me zo min mogelijk uit mijn leefritme te laten halen (zover dat mogelijk is natuurlijk), daarom lees ik niet anders dan vóór ‘dat woord’. Al moet ik zeggen dat de biografie over de geniale 19^e eeuwse Amsterdammer Jacob van Lennep, Een bezielde schavuit, door Marita Mathijsen, me toch bij ‘dat woord’ bracht: omdat Jacob Amsterdam de nog steeds functionerende Duinwaterleiding schonk was het aantal choleraslachtoffers eind jaren ‘60 van die 19^e eeuw aanmerkelijk lager dan elders in het land. Maar dat boek gaat over nog véél meer.

Ik wens u veel sterkte toe in deze onrustige tijd, en lees als u rust wil vinden vooral datgene waar u zin in heeft!

Leo Willemse werkte tussen 1973-2017 als bibliothecaris bij de OBA en schreef tussen 2011-2018 vrijwel wekelijks een Boekenblog. Tijdens de huidige crisis schreef hij dit speciale Boekenblog.

Dag, mijn tekst is een Boekenblog zoals ik die voor de OBA schreef tussen 2011-2018. Dit Blog is speciaal voor de Corona tentoonstelling bewerkt (naar een blog dat ik nu op vrijwillige basis voor Bibliotheek Waterland schrijf). Ik werkte tussen 1973-2017 in talloze functies bij de OBA.

Het leek mij mooi om te vertellen welk plezier men kan halen uit lezen in de ze moeilijke en merkwaardige periode.

door Leo Willemse