Corona in de Stad

Tijdens de corona winter 2020-2021 liep en fietste ik door Amsterdam en zag ik overal steigers. Alsof de stad aan het transformeren was – bezig met een gedaanteverwisseling. Ik begon te fotograferen.

Er gaat iets opwindends van ze uit, vind ik: steigers. Stangen die een skelet buiten een gebouw om vormen, vaak bedekt met doeken, die verhullen wat er achter gebeurt. Ik zie ze dikwijls als abstracte wezens, monochrome bakens van kleur, tijdelijke bezoekers in een bekende omgeving.

De stangen en doeken laten me naar gebouwen kijken zoals de Bulgaars-Amerikaanse kunstenaar Christo vast ook bedoeld had met zijn kunstprojecten, waarbij hij grote structuren, zoals de Pont Neuf in Parijs en de Reichstag in Berlijn inpakte met immense, vaak fel gekleurde stof. Hij veranderde daarmee de beleving van iets heel vertrouwds in iets bijzonder mysterieus. Zijn ingepakte structuren waren entiteiten op zich. Stille, maar grote wezens, die door alleen hun verschijning alleen veel zeiden. En iets deden met hun omgeving.

Zo beleef ik het ook als ik door de stad ga. Ik zie een steiger in een bepaald licht gehuld: hard, zacht, in het ochtendgloren, bij de ondergaande avondzon, bij nacht en zie dan soms echt een wezen. Een wezen die iets zeggen wilt. Of een wezen dat iets is. Dat een specifieke toon brengt in een straat, plein of gracht; de stad spiegelt met haar tijdelijke aanwezigheid. Een wezen dat praat met de omgeving.

En die omgeving viel op, want corona maakte de stad leeg. De steigers leken soms in grotere getale aanwezig te zijn dan mensen. Als een legertje grote vriendelijke reuzen vleiden ze neer voor hun tijdelijke taak: verandering, vernieuwing mogelijk te maken. Ze werden voor mij daardoor ook symbolen van transitie. Transitie van de structuren, de gebouwen die ze omhulden, en transitie van iets groters, namelijk de wereld. Onbedoeld en onbewust allemaal kleine Christo kunstwerken die de omgeving in een ander daglicht plaatsten.

Zometeen start de stad weer op. Niemand weet hoe dat zal zijn. Verandering op tal van vlakken is gewenst. Sociale, ecologische, culturele, economische, spirituele – je noemt het. Dat is een belangrijke uitkomst die deze pandemie heeft opgeleverd. Amsterdam, in de steigers, gaat in die zin voor mij, behalve over schoonheid van structuur, textuur, licht en over een zeer specifieke blik om de stad te zien, evenzeer over de aanstaande verandering, die in wezen al is aangevangen en waarvan we kunnen zeggen dat ze in de steigers staat. De grote vraag is: welke structuur komt er tevoorschijn als we de doeken weghalen en de stangen afbouwen? Welke waarden zullen we hoogachten bij de grootsscheepse renovatie van onze wereld, die door Corona opeens op de intensive care lag?

Amsterdam, april 2021

door Coen Dijkstra