Corona in de Stad

Zomer 2021 – Huisarts Frederieke Pijbes heeft samen huisarts Bart Meijman een praktijk met 6.000 patiënten midden in Nieuw-West, een stadsdeel met diverse achterstandswijken. “Ik verwacht de komende tijd veel mensen te gaan zien met psychische en stress-klachten ten gevolge van financiële problemen en het feit dat ze een jaar lang met elkaar opgesloten hebben gezeten.”

TEKST Robin Uitham BEELD Sandra Hoogeboom

U bent samen met uw collega deze praktijk tien jaar geleden begonnen, hebben jullie bewust voor Nieuw-West gekozen?

“Bart en ik hebben vroeger beiden bij Artsen zonder Grenzen gewerkt, en werken ook allebei als huisarts sinds we hier zijn gaan werken. We hebben affiniteit met de buurt, het is gewoon een mooie wijk met allerlei verschillende mensen. Het werk als huisarts is hier anders dan in zuid, dat klopt. Ik vind het boeiender. Vaak heb ik ook het gevoel dat het zinniger is. In Zuid heb je meer te maken met de worried well, hier zien we meer zieke mensen, gemiddeld is hun gezondheid minder goed.”

Huisartsen hebben het zwaar gehad het afgelopen jaar, geldt dat ook voor u?

“Het is een taai jaar geweest, maar dat geldt denk ik voor iedereen. Het was vooral ook logistiek ingewikkeld, er moest van alles worden veranderd, mensen moesten op afstand in de wachtkamer, in het begin konden ze ook niet binnenlopen. Alles moest op afspraak terwijl mensen die slecht Nederlands spreken het fijner vinden even langs te komen in plaats van beeldbellen. We zagen ook veel mensen met corona. Die zijn een tijdje griepachtig ziek en opeens worden ze heel slecht, dat vereist veel zorg, je moet in zo’n pak erheen. Er is een apart spreekuur voor mensen met corona-klachten. In het begin wist niet iedereen wat corona was, er was veel info die steeds weer veranderde, dan moesten we dat weer aanpassen. Tegelijkertijd was het ook rustiger in ons ‘gewone’ werk, mensen zijn zorg ook gaan mijden.”

In Nieuw-West en Zuidoost zijn relatief meer besmettingen. Jullie kregen dus ook meer te maken met coronapatienten dan elders?

“Dat klopt, want mensen hebben gemiddeld een slechtere gezondheid, waardoor ze sneller ziek worden van corona. Ze wonen kleiner en werken in beroepen waar je minder goed afstand kunt houden, die minder geschikt zijn voor thuiswerk, maar wel doorgingen. Daardoor lopen ze meer risico. De mensen in de achterstandswijken hebben een dubbel exponentieel corona-lijden, ze krijgen het eerder, worden er zieker van en hebben ook van de maatregelen meer last. Het zijn allemaal mensen die op Schiphol werken, de bloemenveiling, taxichauffeurs, illegale obers..zij zijn ook eerder hun baan kwijt.”

Hoe hebben jullie contact gehouden met patiënten?

“Aanvankelijk zijn we alle kwetsbare patiënten, vooral ouderen gaan bellen. We waren ook wat huiverig om bij hen langs te gaan omdat wij natuurlijk ook een coronabron kunnen zijn omdat we veel coronapatiënten zien. Maar zo snel mogelijk zijn we ze toch gaan opzoeken. We zijn hier in de buurt gezegend met Welzijn op recept. Welzijncoaches die de buurt goed kennen, begeleiden mensen naar allerlei projecten, bijvoorbeeld biljarten of een maatje zoeken. In coronatijd brachten ze bijvoorbeeld soep rond of maakten ze een praatje achter glas.”

De overheid komt op verzoek van vijftien burgemeesters met een nationaal herstelplan om de toenemende kloof tussen arm en rijk te dichten. Nieuw-West is een van de plekken die hiervoor is aangewezen. Merken jullie dat die kloof groter wordt?

“Ik denk dat hier meer mensen ziek zijn geworden, met alle gevolgen van dien. En ik denk dat mensen die al in de knel zaten door schulden of net het hoofd boven water wisten te houden, nou net de nekslag hebben gekregen. Dat kan bijvoorbeeld komen doordat de psycholoog die ze normaal bezochten overging op beeldbellen, wat hen niet goed lukt. Of iemands financiën zijn nog meer gekrompen of iemand is zijn baan kwijtgeraakt. Ik hoorde ook verhalen van mensen die net meer dan 1000 of 1500 euro verdienden, en daardoor niet in aanmerking kwamen voor een steunmaatregel, dat vond ik ook treurige verhalen. Ik denk dat hier relatief veel mensen hun werk zijn kwijtgeraakt. Bij mensen die al klein wonen en het sowieso al moeilijk hebben, zie je nu ook eerder naar huiselijk geweld neigende situaties. Die ontstaan minder snel als je een tuin hebt en eigen kamers voor de kinderen. Er zijn ook veel pubers die enorme achterstanden hebben opgelopen door het online onderwijs.”

Zijn de gezondheidsklachten door financiële stress het afgelopen jaar toegenomen?

“Dat denk ik wel. Nu beginnen de meeste mensen weer een beetje naar de praktijk te komen, tot nu toe bleven mensen ook weg. Wij zijn snel mensen weer gaan zien want mensen die kwetsbaar zijn of de taal niet goed spreken, die kunnen niets met bellen. Maar de gewone ziekenhuiszorg was beperkt, de ggz functioneerde nog trager dan anders, het maatschappelijk werk was beperkt. Ik verwacht dat nog veel boven water moet komen. We zullen de komende tijd veel mensen gaan zien met psychische en stressklachten ten gevolge van financiële problemen en het feit dat ze een jaar lang met elkaar opgesloten zijn geweest.”

Juist onder de meest kwetsbare inwoners, is de argwaan tegen vaccineren groter, merken jullie dat ook.

“Wij moesten speciale groepen vaccineren, mensen tussen 60 en 65 en mensen met fors overgewicht. Dat zouden we op een vrijdag doen, vlak voor de Ramadan. En toen kwam die donderdag de Gezondheidsraad met dat negatieve bericht over astra. Bart en ik zijn nog naar Den Haag getogen omdat wij inschatten dat dit ondermijnend zou zijn voor de vaccinatiebereidheid. Die vrijdag hadden we voor een paar honderd mensen een vaccinatie gepland. Er was maar een opkomst van 40 procent. Inmiddels zijn we met de ggd een rescue pilot programma gestart, waarbij we al die mensen persoonlijk benaderen of ze toch het vaccin willen nemen.”

Wilt u nog een oproep doen?

“Laat je vaccineren. Er zijn echt veel mensen die door alle verhalen denken: ik doe het maar niet. Maar als je uitleg geeft, het toch doen. Dat is verstandig, vooral voor je eigen gezondheid. Iedereen wil nu op vakantie, maar in de herfst komt corona natuurlijk terug. Als jij dan een van de weinigen bent die niet is gevaccineerd.. Bovendien is het voor de mensen om je heen ook gevaarlijk, er zijn veel ouderen in deze wijken die niet zijn gevaccineerd. Die kun je wel besmetten, als je gevaccineerd bent is dat risico nihil.”

door Robin Uitham - MUG Magazine

Dit artikel is onderdeel van de zaal ’21 maanden armoede’ van MUG Magazine. MUG is gratis te krijgen op 300 plekken in de stad, waaronder supermarkten en bibliotheken, en bevat tips en informatie over werk en inkomen, armoedebestrijding en schuldhulp.