Corona in de Stad

Februari 2021 – Marije van Wees is een van de tienduizenden gedupeerden van de toeslagenaffaire. Ze kwam diep in de schulden terecht doordat de Belastingdienst onterecht de kinderopvangtoeslag voor haar zoon van €800,- per maand stopte. “Ik werd gezien als fraudeur.”

TEKST Marcel Schor BEELD Erik Veld

Marije van Wees is een alleenstaande moeder, ze had een mooie baan en geen schulden. Ze vertelt over de gevolgen van het stopzetten van de kinderopvangtoeslag.

“Ik verhuisde in 2009 van Amsterdam-West naar Noord, van huur naar koop. Mijn buurvrouw belde na een tijdje. Ze vertelde dat mijn oude huurwoning in de veiling ging, dat was te lezen op een bord bij de voordeur. Bij de Belastingdienst bleek ik eigenaar van twee huizen: de oude huurwoning en mijn koophuis. Er was het vermoeden dat ik de oude woning verhuurde en de inkomsten daarvan niet opgaf.

Ik belde de Belastingdienst dat ze in de basisadministratie van de gemeente konden zien dat ik niet de eigenaar van die oude woning was, maar het bleek dat de bewijslast bij mij lag. Ik moest aantonen dat ik niet had gefraudeerd. Als bewijs stuurde ik de opzegging van het huurcontract. De Belastingdienst stuurde me ondertussen een brief op mijn nieuwe adres waarin stond dat ik binnen een paar weken een navordering van €25.000,- moest betalen op straffe van een boete van €10.000,-.

Opvangtoeslag stopgezet

Ik belde onmiddellijk de Belastingdienst om die vordering te stoppen, maar dat kon alleen via een bezwaarschrift. Dat deed ik. Maar zelfs met aangetekende post kwamen mijn bezwaren nooit aan. Nadat de betaling, de boete en mijn bezwaarschrifen niet binnenkwamen, hield de Belastingdienst per direct de kinderopvangtoeslag van mijn zoon in.

Ik liep plots €800,- per maand mis. Dat kon ik niet dragen. Ik moest keuzes maken: welke rekening wel en welke niet betalen? De kapper sloeg ik over. Uiteindelijk bouwde ik een enorme schuld op. Ik zocht pas hulp nadat de hypotheekverstrekker dreigde dat ik mijn huis zou kwijtraken als ik niet ging betalen. Ik had drie maanden achterstand.

Elke week hing ik aan de lijn met de Belastingdienst. Mijn toon wisselde van aardig, lief, woedend, scheldend tot huilend. Ik was wanhopig. Er werd gewoon gezegd: ‘Eigen schuld, dat komt ervan als je een fraudeur bent’. Ik ging op het laatst echt geloven dat het mijn schuld was.

De reddende hand kwam van mijn ouders. Ze waren zo lief om mijn hypotheekschuld te betalen. Ik meldde me bij de schuldhulpverlening en vanaf dat moment kreeg ik een beetje rust.

Opvangtoeslag weer overgemaakt

Na drie jaar viel het kwartje bij de Belastingdienst en bleek ik geen fraudeur te zijn. De boete werd kwijtgescholden en de kinderopvangtoeslag zou worden opgestart. Ik verlangde naar een normaal leven en hoopte snel mijn rekeningen weer te kunnen betalen. Maar het zou nog vier maanden duren voordat de Belastingdienst over de brug zou komen, want het bleek niet mogelijk om die wijziging eerder te verwerken.

Eindelijk werd die €800,- kinderopvangtoeslag overgemaakt. Ook kwamen de achterstallige betalingen vrij, maar die werden meteen ingehouden vanwege niet betaalde wegenbelasting en boetes. Ik kon beginnen met aflossen van mijn schulden. Drie jaar zat ik in de schulden en drie jaar ben ik bezig geweest met aflossen. De Belastingdienst heeft me zes jaar lang in de ellende gestort.

De Belastingdienst denkt niet in het belang van de burger. Je wordt gezien als een wanbetaler en er wordt op een nare toon tegen je gesproken: ‘U heeft uzelf in de problemen gewerkt mevrouw’. Je wordt vernederd. Vrienden en kennissen behielden een rotsvast vertrouwen in de Belastingdienst en geloofden mij niet.

Eindelijk gerechtigheid

Ik ben flink gedupeerd door de Belastingdienst, maar ik kon heel lang niet nadenken over een eventuele schadeclaim. Ik ben blij dat alle ellende voorbij is en wil niet meer telkens in die brieven en mappen hoeven kijken.

Het eerste dat ik dacht toen het kabinet viel: ‘eindelijk gerechtigheid. Ze zullen de geschiedenis in gaan als de regering die is gevallen door de toeslagenaffaire. Ze hebben veel levens verwoest.’

Er moet echt een cultuuromslag komen in de politiek en bij de Belastingdienst. De heksenjacht op onschuldige mensen moet stoppen en de overheid moet dienstbaar worden aan de burger. Ik hoop dat de Belastingdienst hard wordt aangepakt. Ze zijn onaantastbaar en dat kan zo niet langer.”

Hulp voor gedupeerden van de toeslagenaffaire

• De Belastingdienst heeft het Serviceteam gedupeerden Kinderopvangtoeslag opgezet om de fouten te herstellen. Wilt u een herbeoordeling? Bel: 0800 2358 358 (gratis)
  (ma-do tussen 08.00-20.00 uur, vr tussen 08.00-17.00 uur)
• Namens de gemeente Amsterdam helpen maatschappelijke dienstverleners u graag met praktische hulp en advies. Of met hulp bij schulden. Ook bieden ze een luisterend oor, omdat u als gedupeerde veel stress en ellende heeft meegemaakt. Bel: 020 252 6000
• Zoekt u hulp, maar liever niet van de overheid? Dan kunt u terecht bij de gemeentelijke Ombudsman of de Belangenvereniging van Ouders in de Kinderopvang (BOink):
  • De Ombudsman Amsterdam. Bel 020 625 9999 of whatsApp: 06 3061 7735 of mail: info@ombudsmanmetropool.nl
  • BOink. Bel: 030 233 1400 of mail: boink@boink.info

Kabinet gevallen door toeslagenaffaire

Het kabinet Rutte III is in januari gevallen over de kinderopvangtoeslagenaffaire. Toeslagen zijn bedoeld om mensen tegemoet te komen in de huur,- zorg- en kinderopvangkosten. In 2013 bleek dat Bulgaarse bendes het Nederlandse toeslagensysteem misbruikten. Als gevolg daarvan ging een speciaal team van de Belastingdienst jagen op mensen die volgens hen onterecht toeslagen ontvingen.

De Belastingdienst zetten duizenden ouders op een zwarte lijst omdat er iets niet in orde zou zijn met hun aanvraag voor kinderopvangtoeslag. Elk klein foutje in de aanvraag werd als fraude gezien. Gevolg was dat de kinderopvangtoeslag onmiddellijk werd gestopt. De ouders kregen de stempel van fraudeur en moesten duizenden euro’s aan ontvangen toeslagen terugbetalen. Ouders belden de Belastingdienst om aan te tonen dat alles wel klopte, maar ze werden niet geloofd. Ze raakten in grote financiële problemen.

De onderzoekscommissie-Van Dam onderzocht de toeslagenaffaire en kwam met een rapport. Conclusie: duizenden ouders is groot onrecht aangedaan. Ministers, de Tweede Kamer, de Belastingdienst en rechters krijgen er van langs. De grondbeginselen van de rechtstaat zijn geschonden. Mensen die in de knel zitten, zouden moeten worden beschermd door de overheid en dat is niet gebeurd. Gedupeerde ouders is €30.000,- aan schadevergoeding toegezegd.

door Marcel Schor - MUG Magazine

Dit artikel is onderdeel van de zaal ’21 maanden armoede’ van MUG Magazine. MUG is gratis te krijgen op 300 plekken in de stad, waaronder supermarkten en bibliotheken, en bevat tips en informatie over werk en inkomen, armoedebestrijding en schuldhulp.