Corona in de Stad

Januari 2021 – Er bestaan grote onderlinge verschillen tussen Amsterdammers
op het vlak van gezondheid, arbeidsmarkt en onderwijs. MUG zet de opmerkelijkste verschillen op een rij. 

Tekst Erik van Erp

Een van de meest opvallende zaken is het verschil in gezondheid. Wie hoogopgeleid is en woont in stadsdeel Zuid, leeft acht jaar langer dan een laagopgeleide Amsterdammer in Noord. Maar ook: een kind van hoogopgeleide ouders heeft twee keer meer kans op het halen van een HBO diploma dan een even slim kind van laagopgeleide ouders. Dit soort informatie over ongelijke kansen is afkomstig uit een hele reeks rapporten die dit jaar naar de Amsterdamse gemeenteraad zijn gestuurd. Daarbij worden de verhoudingen niet beter door de corona-crisis.

Arbeidsmarkt

Mensen met een flexibel contract worden als eerste op straat gezet. En Amsterdam is nationaal kampioen flexbanen. Bijna de helft van de werkende Amsterdammers heeft géén vast contract: van de 469.000 werkende Amsterdammers tussen 15 en 74 jaar hebben er 113.000 een flexibel of tijdelijk contract. En nog eens 94.000 zijn zzp-er. Deze groep werkenden heeft relatief weinig baanzekerheid en is dus kwetsbaar bij economische neergang zoals nu in de corona-crisis. Dat geldt ook voor de 61.000 Amsterdamse studenten met een parttime baan.

Werkloosheid

Er zijn grote verschillen op de arbeidsmarkt tussen hoog- en laagopgeleid, zo bleek recent. Om te beginnen de verschillen in werkloosheid tussen hoogopgeleid (vier procent werkloos) en laagopgeleid (12 procent werkloos). Maar ook een groot verschil bij vaste arbeidscontracten: van de hoogopgeleiden heeft 81 procent een vast contract tegen 60 procent van laagopgeleiden.

Onderwijs

Al langer is bekend dat bijna een kwart van de Amsterdamse kinderen opgroeit in armoede met ouders met een inkomen van maximaal 120 procent van het wettelijk sociaal minimum. Ook de toekomst van kinderen ziet er verschillend uit: zo haalt een kind van laagopgeleide ouders in 26 procent van de gevallen een HBO/WO-diploma tegen 55 procent van een even slim kind van hoogopgeleide ouders.

Gezondheid

Meest opvallend blijft toch wel het verschil in gezondheid. Niet alleen dat hoogopgeleiden in stadsdeel Zuid acht jaar langer leven dan laagopgeleiden in stadsdeel Noord, maar de hoogopgeleiden in Zuid leven ook nog eens 19 jaar langer in goede gezondheid dan hun laagopgeleide stadgenoten in Noord. De corona-crisis laat ook zien dat mensen met een lagere sociaaleconomische status een hoger risico lopen om besmet te raken met het coronavirus doordat zij in banen werken waar moeilijk kan worden thuisgewerkt.

Gemeentelijk beleid

Wat doet de gemeente aan deze verschillen? Het belangrijkste wapen is het armoedebeleid voor mensen met een inkomen tot 120 procent van het wettelijk sociaal minimum. De gemeente Amsterdam is ‘kampioen van Nederland’ in het verstrekken van armoedevoorzieningen. In 2019 waren er maar liefst 29 verschillende regelingen, zo blijkt uit de meeste recente Armoedemonitor van de gemeente. Deze armoederegelingen variëren van de bekende Stadspas voor 65-plussers, een laptop voor kinderen in arme gezinnen tot en met de mogelijkheid om een keer per jaar je huisdier gratis door een dierenarts te laten onderzoeken. De kosten van deze regelingen bedragen meer dan 100 miljoen euro. Opvallend is het verschil in bereik: bijna alle bijstandsgerechtigden maken gebruik van de armoederegelingen, terwijl werkende arme mensen er nauwelijks van gebruikmaken.

door Erik van Erp - MUG Magazine

Dit artikel is onderdeel van de zaal ’21 maanden armoede’ van MUG Magazine. MUG is gratis te krijgen op 300 plekken in de stad, waaronder supermarkten en bibliotheken, en bevat tips en informatie over werk en inkomen, armoedebestrijding en schuldhulp.